Zabytki

Miasto Ziębice w obrębie starówki wyznaczonej linią murów obronnych stanowi obszar zabytkowy zabudowy miejskiej z XVII-XIX wieku. Znajduje się tu wiele cennych starszych zabytków architektury.

fot. Romuald M. Sołdek

Ratusz - obecny budynek ratusza stojący pośrodku Rynku liczy zaledwie ponad 100 lat; z dawniejszego pozostała jedynie renesansowa wieża z 1561 roku. Ratusz stanowi ilustrację dziejów miasta, wyrażoną na obrazach naściennych i na witrażach. Obecnie w ratuszu mieści się muzeum regionalne, specjalizujące się w ekspozycji sprzętów gospodarstwa domowego oraz Urząd Stanu Cywilnego.

Bazylika Mniejsza - Kościół św. Jerzego - Sanktuarium Męki Pańskiej - najstarszy zabytek miasta, powstały z połączenia hali dwunawowej wczesnogotyckiej z lat 1265-75 i trójnawowego prezbiterium późnogotyckiego z lat 1477-1504. Późniejsze przebudowy kościoła nie zatarły pierwotnego wyposażenia i w efekcie mamy sąsiedztwo elementów gotyckich, renesansowych, barokowych i rokoka. Obok kościoła kamienna dzwonnica z XV Wieku.

Zespół klasztorny Krzyżowców - jego początek sięga XIII wieku, obejmuje kościół św. Piotra i Pawła zbudowany w latach 1726-30 w styli barokowym, oraz budynek klasztorny z XVIII wieku.

Kościół poewangelicki - wybudowany w latach 1796-97 w miejscu, gdzie w XIV - XV wieku znajdował się zamek książąt ziębickich (zburzony w 1488 roku).

Kaplica Bożego Ciała - mała barokowa kapliczka, wybudowana w 1738 roku w akcie pokuty na miejscu czynu świętokradczego, stoi na miejscu grodu i zamku książęcego (zburzonego w 1488 roku), którego ślady zachowały się jeszcze we fragmentach murów obronnych.

Mury obronne - wzniesione na przełomie XIII i XIV wieku, zachowane jeszcze we fragmentach kurtyn z basztą Bramy Paczkowskiej z XIV wieku, przebudowanej z XV i XVI wieku.

Brama Paczkowska

Starówka- regularne średniowieczne rozplanowanie miasta z zachowanymi luźno kamieniczkami z XVIII - XIX wieku.

fot. Marcin Oscenda - [klik]

Park Miejski - założony przeszło 100 lat temu staraniem mieszczan ziębickich. Atrakcyjne kolekcje drzew parkowych i starodrzew, a zwłaszcza atrakcyjny teren czynią z parku oazę wypoczynku.

Okolice

We wsiach, które otaczają Ziębice, znajdują się liczne zabytki sztuki sakralnej, kościoły, kapliczki, krzyże pokutne, kamienie graniczne z XIII wieku rozgraniczające dawne ziemie książęce i tzw. Księstwo Biskupie - ziemię otmuchowsko-nyską. Szczególne znaczenie ma Henryków, stara wieś z kompleksem dawnego klasztoru cysterskiego oraz Witostowice z zamkiem na wodzie. Okoliczne lasy stanowią bardzo zróżnicowane zbiorowiska.

Granica św. Jana - w końcu XIII wieku w wyniku spraw miedzy księciem Henrykiem Probusem, a biskupem Tomaszem z Wrocławia oznakowano granicę tzw. Księstwa Biskupiego, powstałego z nadania prawdopodobnie Bolesława Chrobrego. Do dziś zachowało się 6 słupów.

Witostowice - mała wieś u podnóża Wzgórz Niemczańsko-Strzelińskich o bardzo korzystnych walorach rekreacyjno - wypoczynkowych. We wsi znajduje się historyczny zamek (rezydencja opatów henrykowskich), otoczony szeroką fosą z zachowaną wieżą i kazamatami. W najbliższej okolicy rozciągają się naturalne lasy na stromych wzniesieniach wzgórz. Witostowice to dobry punkt wypadowy na Nowoleską Kopę, Gromnik i Kalinkę oraz wzgórza ze śladami grodzisk z IX-XII wieku.

Henryków - wieś nad rzeką Oławą u zachodniego podnóża Wzgórz Niemczańsko-Strzelińskich, około 55km na południe od Wrocławia, przy linii kolejowej Wrocław - Kamieniec Ząbkowicki oraz drogi drugorzędnej nr 395 Wrocław - Ziębice.
W 1222 roku powstała tu fundacja cysterska dokonana przez kanonika Mikołaja, notariusza wrocławskiego księcia Henryka Brodatego - za jego zgodą i z określenia formalnego fundatora w osobie książęcego syna Henryka II Pobożnego. W 1227 roku przybyli tu pierwsi zakonnicy z Lubiąża.

W skład obecnego zespołu obiektów, stanowiącego zabytek w skali ponadnarodowej wchodzą:

• XIII wieczny kościół Wniebowzięcia NMP i św. Jana Chrzciciela, rozbudowany w XIV, XVII i XVIII wieku o barokowym wystroju wnętrz (m.in. słynne "stalle henrykowskie"); przed kościołem kolumna Świętej Trójcy z XVII wieku

• Barokowy klasztor z XVII wieku (obecnie filia Wyższego Seminarium Duchownego we Wrocławiu); do klasztoru przylegają: tarasowy ogród włoski z XIX wieku i ogród opacki z XVIII wieku, w którego centrum stoi dawny pawilon letni opatów z XVIII wieku, a z boku oranżeria z XVIII wieku; na wschód rozciąga się park krajobrazowy z licznymi pomnikami przyrody

• Fragment muru obronnego z XVII wieku z barokowymi bramami: Dolną z roku 1790 i Górną z roku 1701. W klasztorze powstała w latach 1268-73 słynna "Księga Henrykowska". Zawierająca m.in. pierwsze zdanie w języku polskim "day ut ia pobrusam, a ti poziwai" ("daj ja pomielę, a ty odpocznij"). Księga ta była kontynuowana w XIV wieku i dostarczyła wielu cennych informacji o życiu społeczno-ekonomicznym Śląska.

www.henrykow.archidiecezja.wroc.pl email: henrykow@archidiecezja.wroc.pl